Δευτέρα 22 Ιουνίου 2015

Καρυότυπος του Άκη Παπαντώνη



                               Καρυότυπος
                         του Άκη Παπαντώνη

                                   εκδ. ΚΙΧΛΗ



Ο Άκης Παπαντώνης (γεν. 1978-Αθήνα) σπούδασε βιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, εργάστηκε ως ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και από το 2013 είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας.
Έχει δημοσιεύσει πεζά σε ελληνικά και αγγλόγλωσσα λογοτεχνικά περιοδικά, κριτικά σημειώματα στην Εφημερίδα των Συντακτών, ενώ διηγήματά του έχουν συμπεριληφθεί στους συλλογικούς τόμους  «Είμαστε όλοι μετανάστες και 11 λέξεις». Ο Καρυότυπος είναι το πρώτο του βιβλίο.


Ένα βιβλίο (117 σελίδων), που χωράει στο τσαντάκι σου, τ’ ανοίγεις στο λεωφορείο, όμως μια τ’ ανοίγεις, μια το κλείνεις, δεν είναι για το λεωφορείο, σκέφτεσαι, από τις πρώτες σελίδες η βαρύτητα του πονήματος σε ελκύει σε τέτοιο βάθος, που αναζητάς την απομόνωση – αφοσίωση  να ταξιδέψεις στον πυρήνα, στο πρωτόπλασμα, αν θέλετε, και να μελετήσεις τη δομή των χρωματοσωμάτων.. της κυτταρογενετικής,  αν γίνεται... Χορταστικό βιβλίο; Ναι είναι γιατί δεν φτάνει να το διαβάσεις μια φορά...

Ένα έργο χωρίς σπιτικές μυρουδιές, λουλούδια, έρωτες, φιλίες, λύπες, αγάπη μητρική-πατρική ή νοσταλγικές μνήμες, παρά μόνο κάποιες ριπές μνημών που αμυδρά φωτίζουν μια  ξένη γλώσσα, έναν αριθμό νόμου μιας πολιτείας με απάνθρωπη νομοθετική εξουσία, που έχει να κάνει με την εξόντωση της στοργής-τρυφερότητας σε παιδιά, που γεννιούνται  «καθ’ υπαγόρευσιν».  Υποκινούν οι στυγνοί εξουσιαστές τους γεννήτορες να τους παραδίνουν (παραπετούν) τα παιδιά τους – για το δήθεν καλό μιας πατρίδας που οφείλει να είναι μεγάλη και πολυπληθής..

-Διάταγμα 770/1966: Κάθε γόνιμη γυναίκα, κάτω των 45 ετών, αναλαμβάνει βάσει νόμου το πατριωτικό καθήκον να προσφέρει στη Σοσιαλιστική Δημοκρατίας της Ρουμανίας το ελάχιστο 5 παιδιά-.    Χιλιάδες παιδιά στα ιδρύματα Τσαουσέσκου.

Σελ. 31.  όλα του έφερναν στον νου εικόνες ασπριδερών χεριών που χαϊδεύουν ξανθά κεφαλάκια μέσα από τα κάγκελα της περίφραξης, στόματα που μιλούσαν αγγλικά με βαριά προφορά. Και τον αριθμό 770/1966.

Εξαιρετική λογοτεχνική  τριτοπρόσωπη γραφή,   όπου, σαν έργο θεατρικό, παρεμβάλλεται ιντερμέτζο  σε  πρώτο πρόσωπο. Γλώσσα απέριττη, λέξεις επιλεγμένες, θέμα η μοναξιά, (η μοναχικότητα θα έλεγα), η οικογένεια, οι σχέσεις, η στοργή κι αν αυτή κληρονομείται, όπως τα πειράματά του ήρωα  - βιολόγου με τα ποντίκια, που άλλα τα απομακρύνει από τη μητέρα τους, σ’ άλλα δίνει την οσμή και φωνή της..  Θα διαφέρουν; και πώς.. άλλα μικρόσωμα, άλλα μεγαλόσωμα, άραγε τι επιπτώσεις θα έχουν μετά την απομάκρυνσή τους από τη μητέρα τους..

Σελ. 33: Μετά τον απογαλακτισμό επιδεικνύουν φοβική συμπεριφορά στο έντονο φως και στη διάδραση με άλλους ποντικούς, ενώ εμφανίζονται αποπροσανατολισμένα στις διαδρομές του λαβυρίνθου. Συμπέρασμα: η θαλπωρή της γενετικής καταγωγής δεν αναπληρώνεται επιγενετικά.


Ψυχογράφημα ε­νός  νέου, του Νικολάε, που υιοθετήθηκε γύ­ρω στα δέ­κα του χρόνια, με α­πο­τέ­λε­σμα να συ­γκρα­τεί μνή­μες α­πό την προ­η­γού­με­νη ζωή του.
Ο Νικολάε, μοριακός βιολόγος, μετακομίζει από την Αθήνα, για να εργαστεί στην Οξφόρδη. Φεύγει δηλαδή από μια ηλιόφωτη πόλη και πηγαίνει σ’ άλλη με υγρό, μουχρό και παγωμένο περιβάλλον, σχεδόν ίδιο με τις  ψυχικές του εμπειρίες.  
Η καθημερινότητά του, είναι η ερευνητική του εργασία στο εργαστήριο με τα ποντίκια, οι  ίδιες - προσχεδιασμένες διαδρομές  σε δρόμους γειτονικούς, η αποξένωσή του, η σιωπή, οι ίδιες ρομποτικές κινήσεις, τα ίδια πρόσωπα, οι λίγες  (ίδιες)  καθημερινές κουβέντες, που χρειάζεται να ειπωθούν

Σελ. 34: Φίλους δεν είχε. Αποδεχόταν προσκλήσεις για να βγει μόνο όταν δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. κι όταν δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς και έβγαινε, δεν ήταν πολύ ομιλητικός. Προτιμούσε να αφήνει  τα ρούχα να τον ρουφάνε. Και το βλέμμα του να πέφτει στις μύτες των παπουτσιών του...

 Τα ανάπηρα αισθήματα, όπως όταν τηλεφωνούσε στη μητέρα του κάθε βράδυ και την άκουγε να κλαιει, για το θάνατο του πατέρα του και προσπάθησε να της εξηγήσει:

Σελ.36:  Της μίλησε για το φαινόμενο της εξοικείωσης του υποδοχέα..... της ήταν αδύνατο να καταλάβει πώς μπορεί κανείς να πάψει να αισθάνεται. Της ζήτησε να κάνουν ένα πείραμα (το μόνο πράγμα που γνώριζε να κάνει). Να πιέσει με δύναμη το μπράτσο της σ’ ένα συγκεκριμένο σημείο. Τη ρώτησε αν το νιώθει. Εκείνη απάντησε καταφατικά. Μερικά λεπτά αργότερα, κι ενώ δεν έλεγαν τίποτα, την ξαναρώτησε. «όχι πια», του είπε. «Αυτό λέγεται εξοικείωση του υποδοχέα. Δεν θα σου πάρει καιρό να συνηθίσεις την απουσία του, ξέρω τι σου λέω».  «Αυτός είναι ο μεγαλύτερος φόβος μου», απάντησε εκείνη.

Σελ. 44: Πώς μαθαίνεις σε κάποιον να περιμένει το αναπόφευκτο;....
....... .η μοναξιά της μνήμης είναι το μοναδικό απολύτως συντηρημένο χαρακτηριστικό της ζωής απ’  τα βακτήρια ως τα θηλαστικά..... “ η ζωή είναι τόσο προσωπικό ψέμα, πού να βρεις την δύναμη να την μοιραστείς;”

Σελ. 53: Ξηλώνω το δίχτυ ασφαλείας που έπλεκαν τόσα χρόνια οι βεβαιότητές μου. Αυτό κάνω. Κάθε μέρα το ίδιο.... Τελειώσαμε και με τους έρωτες και με τη στοργή. Οκέι; Έτσι κι αλλιώς ο καθένας ζει με τον εαυτό του..... Περπατάω τριάντα χρόνια χωρίς πατημασιές, χωρίς σκιά, χωρίς ίχνος εαυτού, τριάντα χρόνια σπαταλημένα σε ένα αναλώσιμο τίποτα, σε ασκήσεις κοινωνικής άλγεβρας και γεωμετρίας, τι θα πεις, πώς και πού και πότε θα το πεις. Έτσι λειτουργούν τα δανεισμένα μας γονίδια και δεν σκοπεύουν να αλλάξουν τρόπο τώρα για κανέναν από εμάς....


Σάββατο 20 Ιουνίου 2015

Los de cuero- Τα δερμάτινα



Revista Almiar
Margen Cero
Inicio » Publicaciones » Los de cuero

Los de cuero

06/06/2015 | MargenCero
 por
Evgenía Makariadi
  
Me crié en una familia pobre y numerosa: abuela, abuelo,
 padres y cinco hijos, todos varones.
 Yo, el último.
Casi ninguno de nosotros estrenaba ropa. Los hermanos mayores heredaban 
la ropa vieja del 
padre y los menores, la de los mayores; y lo mismo pasaba con los zapatos, 
unas veces grandes, 
otras veces estrechos. Nos las arreglábamos. No me quejaba de la ropa vieja 
y mal combinada, 
ya que todos los niños del pueblo andaban mal vestidos. En cuanto a los zapatos, 
prefería andar descalzo más que llevar los zapatos deformados de los mayores. 
Hasta que fui a la escuela, donde 
 era obligatorio que los alumnos llevaran zapatos.
Los años iban pasando y yo los sobrepasaba a todos en altura; la ropa ya no me 
quedaba pero 
esto nunca me molestó. Mi problema era encontrar zapatos de mi número. 
Nadie en el pueblo 
usaba zapatos más grandes del cuarenta y mi número era el cuarenta y tres.
Durante un año esperé la feria en donde me comprarían zapatos. La feria, a punto 
de terminar, 
y mi padre seguía buscando zapatos de acuerdo a su bolsillo y no a mi pie. 
Envueltos en papel de periódico, los trajo a casa y no se dignó nunca a llamarlos zapatos,
para mi padre eran 
«los de cuero».
Delante de toda la familia, que me miraba asombrada —es que nunca habían 
visto otros zapatos
 más que las albarcas—, extendí mis piernas y mi padre intentaba con 
el calzador meterme 
el pie en el zapato. Me puse de pie e hice grandes esfuerzos para ponérmelos, 
pero no hubo 
manera. Desesperados, clavamos la mirada en los zapatos de cuero que se negaban 
a caberme.
Durante meses los pusimos en la horma, pero se quedaron del mismo tamaño. 
Hasta que un día 
mi padre tomó una cuchilla de zapatero y les hizo un corte redondeado en la punta 
y me los puso. 
A duras penas mis dedos pasaron por el agujero y, como hojas de lechuga marchitas,
 tocaron el suelo.
 Llevé años estos zapatos, porque como decía mi difunto padre: «Venga, hombre, 
son de cuero.
 ¿Quién tiraría unos de cuero?».
Hoy, cuando me miro los pies, sonrío al ver mis dedos torcidos 
llenos de callos.



Evgenía Makariadi es una escritora griega. En 2001 publicó la novela Μύριαμ και Χάννα («Miriam y Hanna»).
 Sus relatos han sido publicados tanto en revistas literarias como en las páginas literarias de varios periódicos.

La traducción colectiva se ha realizado en el marco de la asignatura «Traducción literaria del griego al español» del Máster en Traducción, Comunicación y Mundo Editorial (Universidad Aristóteles de Salónica) impartida durante el curso 2014-2015 por Enrique Íñiguez Rodríguez. Participaron los estudiantes:
-Vasiliki Dosemetzi
-Luisa Marisol Fuentes Bustamante
-Zacharoula Kampouri
-Gabriela Larrieux
-Giorgos Maniotis
-Dimitra Papadopoulou
El relato Los de cuero fue publicado originalmente (en griego)
en la revista digital Planodion.
*Ilustración relato: PikiWiki Israel 13497 shoe trees, By
נעמי זינגר [Public domain], via Wikimedia Commons.


Revista Almiar – nº 80 / mayo-junio 2015 – MARGEN CERO ™ – Aviso legal