Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2014

Μ' αγαπάει δεν μ' αγαπάει, της Alice Munro. εκδόσεις: Μεταίχμιο.



“Μ’ αγαπάει δεν μ’ αγαπάει”
       της Alice Munro,
   γεν. 1931. Οντάριο-Καναδάς.
  -Νόμπελ λογοτεχνίας 2013-


Πρώτη φορά διάβασα βιβλίο της. Ομολογώ πως δεν την ήξερα. Με εντυπωσίασαν τα εννέα διηγήματα  (μικρή φόρμα) αυτού του βιβλίου. Απλή γραφή  περιγραφές ερημικών τοποθεσιών του Οντάριο, η καθημερινότητα των ανθρώπων, οι συγγενικές, οι κοινωνικές, οι ερωτικές σχέσεις τους, η βία, η αγάπη, οι συνήθειές τους, τα σπίτια τους, και στο τέλος κάτι που δεν περιμένεις, οπότε ρίχνεις πάλι μια ματιά στο κείμενο, να βρεις μια λέξη, μια φράση, μια κίνηση των ηρώων της, όπου κρύβεται έντεχνα το ανείπωτο το  τέλος-έκπληξη.
            Όλα τα διηγήματα του βιβλίου έχουν άρωμα γυναίκας. Αναφορά στη γυναίκα: Τι δείχνει; Τι είναι; Τι κρύβει;  Πώς επηρεάζεται από τη θέση της στην οικογένεια, στην κοινωνία.  Έρωτες αλλιώτικοι. Έρωτες από μια φάρσα, με κατάληξη το γάμο.  Έρωτες παιδικοί, ξαφνικοί, στιγμιαίοι, που αφήνουν ανεξίτηλα  ίχνη. Όπως ένα παράνομο φιλί –όχι στο στόμα- όχι στο μάγουλο- στο λαιμό, εκεί που μπορεί να χτυπάει εκείνη την ώρα ένας ταραγμένος σφυγμός, στο λαιμό. Την ανάμνησή της... την έκανε θησαυρό. Όπως μια παντρεμένη, εδώ και είκοσι πέντε χρόνια γυναίκα, που μια ζεστή μέρα, δέχτηκε ένα φιλί στο στόμα από ένα αγόρι, που δεν νοιάστηκε για το φαλακρό, καρκινικό  της κεφάλι.
            Δεν είναι γραμμική η γραφή, πότε αρχίζει από τη μέση, πότε από το τέλος. Τελικά χρειάζεται μελέτη κι όχι απλή ανάγνωση, γιατί είναι ένα μεγάλο μυθιστόρημα μέσα σε λίγες σελίδες. Αυτό που αποκομίζει ο αναγνώστης διαβάζοντας τους χαρακτήρες που πλάθει η συγγραφέας, είναι το ανείπωτο, το καλά κρυμμένο μυστικό που άλλοτε ξαφνιάζει, απογοητεύει και άλλοτε θέτει σημείο στήριξης στη ζωή μια τρυφερή ανάμνηση αγάπης, ή έναν ανεκπλήρωτο έρωτα.

Σελ. 105. ήταν έξω φρενών που έπρεπε να κάθεται εκεί πέρα και ν’ άκουει τι γνώμη είχε γι’ αυτήν ο κόσμος. Έκαναν λάθος όλοι τους. Ούτε συνεσταλμένη ήταν, ούτε συγκαταβατική, ούτε φυσική, ούτε αγνή. Όταν πεθαίνεις βέβαια, το μόνο που μένει είναι αυτές οι λάθος γνώμες.

Σελ.118.  τύλιξε τα χέρια του γύρω της λες και δεν έμπαινε ζήτημα γι αυτό που έκανε και μπορούσε να το κάνει με όλο του το πάσο. Τη φίλησε στο στόμα. Της φάνηκε πως ήταν η πρώτη φορά στη ζωή της που έπαιρνε μέρος σ’ ένα φιλί το οποίο ήταν από μόνο του ένα γεγονός. Πού ήταν αυτό και μόνο αυτό και είχε αρχή, μέση και τέλος. Ένας τρυφερός πρόλογος, μια δραστική πίεση, μια ολόψυχη διερεύνηση και υποδοχή, ένα ευχαριστώ που δεν έλεγε να τελειώσει και ένα αποτράβηγμα γεμάτο ικανοποίηση.

Σελ. 258. τέλος πάντων. Μια από τα ίδια θα γινόταν αν συναντιόμασταν ποτέ ξανά. Αλλά και αν δεν συναντιόμασταν. Ένας έρωτας που δεν ήταν για χρήση, που ήξερε τη θέση του. (κάποιοι θα ‘λεγαν όχι αληθινός, γιατί δεν θα το ρίσκαρε ποτέ να σπάσει τα μούτρα του, να μετατραπεί σε φάρσα ή να ξεφτίσει θλιβερά) Να μην ρισκάρει τίποτε, κι όμως να μένει ζωντανός σαν γλυκό ρυάκι, σαν υπόγεια πηγή. Μ’ αυτήν την καινούργια γαλήνη να βαραίνει σαν βούλα πάνω του.

Ευγενία Μακαριάδη