(11.12.2025)
Η δεσμοφύλακας του Νίκου Δαββέτα Εκδόσεις Πατάκη
Ο
πολυβραβευμένος συγγραφέας Νίκος Δαββέτας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Έχει
εκδώσει μέχρι σήμερα δεκατέσσερα βιβλία (επτά ποιητικά και επτά πεζογραφικά). Για το μυθιστόρημά του «Άντρες χωρίς άντρες» έχει
τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος, καθώς και με το Βραβείο Ελληνικού
Μυθιστορήματος Athens
Prize
for
Literature.
Τέσσερα μυθιστορήματά του, Το θήραμα, Λευκή πετσέτα στο ρινγκ, Η Εβραία νύφη, Ο
ζωγράφος του Μπελογιάννη συμπεριλήφθηκαν στις βραχείες λίστες των κρατικών
βραβείων. Η Εβραία νύφη μάλιστα τιμήθηκε το 2010 με το βραβείο μυθιστορήματος
της Ακαδημίας Αθηνών.
Το 2010 είχαμε διαβάσει την
Εβραία Νύφη και οι γνώμες μας ήταν εξ ολοκλήρου θετικές.
Οι χαρακτήρες που
πρωταγωνιστούν στο βιβλίο «Η δεσμοφύλακας» είναι γιός και μάνα. Η αφήγηση είναι
πρωτοπρόσωπη. Αφηγητής και πρωταγωνιστής του έργου είναι ο ίδιος ο συγγραφέας.
Ευκολοδιάβαστο βιβλίο, αμέσως
μου κέντρισε το ενδιαφέρον της ανάγνωσης και το τελείωσα μέσα σε πολύ λίγο
χρόνο.
Αυτογραφική η διάθεση του
συγγραφέα, μνήμες παρελθοντικές, μνήμες πρόσφατες, συγκινητικό, αλληγορικό, στοχαστικό
με αλήθειες, με φαντασία, ριπές με χιούμορ, με πολιτικοκοινωνικές και
ψυχολογικές καταστάσεις.
Ένα βιβλίο με ρυθμό, με έντονες
εικόνες σαν κινηματογραφικές, συμπυκνωμένο, δραματικό χωρίς θερμότητα ή
τραγικότητα, μέσα σε 46 κεφάλαια.
Περιγραφή μιας ανθρώπινης
πορείας θανάτου και μάλιστα της μάνας του συγγραφέα, που πάσχει από τη γνωστή-
φοβερή αρρώστια Αλτσχάϊμερ και φέρει τα πάνω κάτω μιας ταραχώδους ζωής με
λύπες, με φτώχιες και ξέφωτα αξιοπρέπειας και αγάπης.
Μια τρομακτική αρρώστια, η Άνοια,
που όσοι την έχουμε ζήσει στο περιβάλλον μας, δεν αποφύγαμε μεγάλες
στενοχώριες, βάσανα, νεύρα, ταλαιπωρίες, προσπαθώντας να είμαστε όσο το δυνατόν
πιο κοντά στον πάσχοντα, ως φροντιστές ακόμα και ιατρονοσηλευτές. Θέλω να πω
ότι το βιβλίο με άγγιξε, διαβάζοντας μάλιστα κάποιες παραγράφους που θύμισαν
άρρωστο συγγενή μου.
Μνήμες κατακερματισμένες ενός
ορφανού από πατέρα παιδιού, που η μάνα, όπως είπε η ίδια τον ανατρέφει σαν μάνα
και πατέρας. Ένα παιδί που ντρέπεται να ομολογήσει τη δουλειά της μητέρας, που
είναι δεσμοφύλακας στις φυλακές Αβέρωφ. Γιατί άραγε; Οι δεσμοφύλακες είναι
βασανιστές φυλακισμένων; Ή βοηθοί τους; Ένα παιδί που διψούσε για μητρικά
φιλιά, αγκαλιές και χαμόγελα, όμως πώς να τα βρει, εφ’ όσον εκείνη ήταν και για
οκτάωρο καθημερινά φυλακισμένη, ως αντίκτυπο μια φόνισσας, μιας ισοβίτισσας.
Πράγματι, όπως το παιδί
αναφέρει είναι δεσμοφύλακας και βιογράφος της κατά την δύσβατη πορεία της προς
τον θάνατο.
Ένα παιδί που εύρισκε φιλική
συντροφιά στην ανάγνωση βιβλίων και μπορώ να πω ότι η βιβλιοθεραπεία είχε
εξαιρετικό αποτέλεσμα, εφ’ όσον ως αφηγητής βρήκε το ξέφωτο της συγγραφής.
Στο κεφάλαιο «Η μεγάλη απόδραση», σας διαβάζω:
«Αυτό δεν είναι το ρολόι σου
με το μαύρο λουράκι, είναι το ξυπνητήρι – τι γυρεύει μέσα στην τσάντα;»
«Άσε με να πάω στη δουλειά
μου. Χτύπησε κανονικά στις πέντε το ρολόι και στις επτά πρέπει να ανοίξω τη
φυλακή. Με περιμένουν. Εγερτήριο, ρόφημα, καταμέτρηση, αναφορά… Μη με
καθυστερείς, σου λέω, δεν θα προλάβω… Έρχονται καινούριες από το Μεταγωγών
σήμερα. Πρέπει να μου παραδώσουν ρούχα, ζώνες και κορδόνια, κι έπειτα
τσίτσιδες, όπως τις έφερε στον κόσμο η μάνα τους, να στηθούν για εξονυχιστική
έρευνα από τα’ απόκρυφα ως τον κώλο με το πλαστικό γάντι, έχω δει εγώ ολόκληρο
χασισόδεντρο να βγαίνει από πίσω… Θα μου πάρει μετά και καμιά ώρα ο έλεγχος
στις βαλίτσες και τα δέματα. Να το ξέρεις, γλυκά, βιβλία και φρούτα κρύβουν
συνήθως «θησαυρούς». Άμα δεις Αγία Γραφή, σίγουρα κάτι ύποπτο κρύβει στις
σελίδες της. Κούκλες και αρκουδάκια ξεκοιλιάζονται, χρααααπ, επιτόπου, αλλιώς
αργότερα θα γεννήσουνε μπελάδες…»
Σφιχταγκαλιάζει το ξυπνητήρι
σαν να κρατά βρέφος. «Οι δείχτες του» φωνάζει, «κάτι έπαθαν οι δείχτες του, και
δεν μπορώ να δω την ώρα. Είναι πέντε το πρωί ή πέντε το απόγευμα; Πρέπει να
προλάβω το λεωφορείο… Κάνε πέρα. Θα βγω».
Την πιάνω αγκαζέ. «Μαζί θα
βγούμε, ως για κοπάνα. Αρκετά τιμωρήθηκες. Δεν θα μπορέσεις ποτέ να γίνεις κάτι
άλλο από αυτό που αποφάσισαν να γίνεις.
Τζένη Μακαριάδη
