Η Αστυνομία της μνήμης, της Γιόκο Ογκάουα. Εκδόσεις Πατάκη

                  Η Αστυνομία της μνήμης

                       της Γιόκο Ογκάουα

                         εκδόσεις Πατάκη

 

Η Γιόκο Ογκάουα γεννήθηκε το 1962 στην Οκογιάμα της Ιαπωνίας και ζει σήμερα στο Χιόγκο. Έχει τιμηθεί με όλα τα σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία της Ιαπωνίας.

Έργα της: Το Άρωμα πάγου, το Ξενοδοχείο Ίρις, ο  Παράμεσος,  κ.α..

 

 

 

Το βιβλίο «Η αστυνομία της μνήμης» με συντάραξε και με καταγοήτευσε. Είναι ευκολοδιάβαστο, αλληγορικό και από εκείνα τα βιβλία που ενώ οι ήρωές του ζουν σε τόπο δυστοπικό και σε συνθήκες φρίκης, εντούτοις τα διαβάζεις με ευχαρίστηση και συγκίνηση. Το τέλος του βιβλίου είναι θλιβερό αν και δίνει μια κάποια ανάσα αισιοδοξίας. Δεν μισείς κανέναν από τους ήρωες παρά μόνο το σύστημα εκείνο που επιδιώκει με άτιμα μέσα να σε εξαφανίσει καταστρέφοντας τη μνήμη σου. Ας θυμηθούμε ότι από τη 10ετία του ’40 μας χτύπησε το καμπανάκι ο Τζορτζ Όργουελ με το βιβλίο 1984 και η ρήση του «Big Brother is watching you» δυστυχώς μας στοιχειώνει μέχρι σήμερα.

Η συγγραφέας χωρίς περιττές περιγραφές μας δίνει το στίγμα της διαχρονικής αξίας. Έτσι έχουν τα πράγματα και ίσως χειρότερα στο μέλλον εφ’ όσον τα αποδεχόμαστε και συνηθίζουμε να ζούμε σε απάνθρωπες καταστάσεις. Σε εκείνο που δίνει έμφαση η Ογκάουα δεν είναι κάτι άλλο παρά η μνήμη, μισητή αντίπαλος της απολυταρχίας, της τυραννίας, του φασισμού και του αυταρχισμού της εξουσίας.

Με συναισθήματα στοργής, φιλίας, ανθρωπιάς, αγάπης και έρωτα η συγγραφέας προκαλεί δίνοντας τη σκυτάλη στον αναγνώστη να σκεφτεί ότι ίσως είναι αυτός ένας από τους ήρωές της, μια και δεν αναφέρει ονόματα ούτε και τον τόπο που εξελίσσεται η ιστορία. Ας υποθέσουμε κάπου στην Ιαπωνία, χώρα της συγγραφέα-αφηγήτριας.

Η συγγραφέας εγκιβωτίζει μυθιστόρημα μέσα στην ιστορία της, το ίδιο τρομακτικό όσο και η ζωή των ηρώων της ιστορίας, κατοίκων ενός δυστοπικού νησιού εγκλωβισμένου στο δολοφονικό μάτι της εξουσίας. Οι κάτοικοι κάτω από το φόβο της σύλληψης και εξαφάνισής τους συνηθίζουν να ζουν ομοιότυπα την καθημερινότητα τους μες στη δυστυχία και την ένδεια.

Στο νησί μέρα τη μέρα εξαφανίζονται, καταστρέφονται από τους κατοίκους-κατόπιν εντολής των κυβερνητικών αρχών- διάφορα πράγματα, όπως λουλούδια, πουλιά, ημερολόγια ακόμα και μυθιστορήματα, που μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα ξεχνιούνται από τους κατοίκους, δεχόμενοι a priori το δίκιο της εξαφάνισης. Έτσι περνάνε στη λήθη πράγματα που κανείς δεν πρέπει και δεν θέλει να  θυμάται, εκτός κάποιων ιδεαλιστών, που κρύβονται σε καταφύγια και κρύβουν αντικείμενα για να γλιτώσουν απ’ τη λήθη.

 

Η αφηγήτρια, μυθιστοριογράφος σε μικρή ηλικία έχασε τη μητέρα της που ήταν γλύπτρια και από τους πρώτους ανθρώπους που εξαφάνισε η αστυνομία της μνήμης. Ακολούθησε ο πατέρας της που ήταν ορνιθολόγος. Τώρα ζει μόνη και έχει φιλία με τον γέρο που ήταν φίλος της οικογένειας πριν ακόμη εκείνη γεννηθεί. Ο γέρος ζει μόνος σε ένα εγκαταλειμμένο καράβι· ήταν καπετάνιος μέχρι που εξαφάνισαν τα φέριμποτ. Η ηρωίδα έχει πολύ καλές σχέσεις με τον Ρ., που είναι ο επιμελητής των μυθιστορημάτων της και αρνητής της εξαφάνισης πραγμάτων στη λήθη. Αποφασίζει να τον κρύψει σπίτι της, σε ένα μικρό δωμάτιο που αιωρείται ανάμεσα στο ισόγειο και το υπόγειο.

 

Η Ογκάουα πραγματεύεται τη μνήμη, τη ζωή, τον θάνατο, τον έρωτα, τη φιλία, την ανθρωπιά, τη γενναιότητα, την ελευθερία που η εξουσία υπονομεύει.

 

Απανθίσματα:

 

·       Θυμάμαι ότι είχα ακούσει μια φράση πριν από πολλά χρόνια: «Οι άνθρωποι που αρχίζουν να καίνε βιβλία καταλήγουν να καίνε ανθρώπους»

 ******

·       "Πρώτιστο καθήκον μας εδώ είναι να φροντίζουμε να μην υπάρχουν καθυστερήσεις στη διαδικασία και οι άχρηστες αναμνήσεις να εξαφανίζονται γρήγορα κι εύκολα. Είμαι σίγουρος  ότι θα συμφωνήσεις πως δεν έχει νόημα να τις κρατάμε. Όταν το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού σου μολυνθεί  από γάγγραινα, το κόβεις όσο πιο σύντομα μπορείς. Αν δεν κάνεις τίποτα, στο τέλος θα χάσεις ολόκληρο το πόδι. Η θεμελιώδης αρχή είναι η ίδια. Η μόνη διαφορά είναι ότι δεν μπορείς να πιάσεις ή να δεις τις αναμνήσεις, δεν μπορείς να μπεις στις καρδιές όπου φυλάσσονται. Ο καθένας από μας τις κρατάει κρυφές. Έτσι, μια και ο αντίπαλός μας είναι αόρατος αναγκαζόμαστε να χρησιμοποιούμε τη διαίσθησή μας. Είναι εξαιρετικά λεπτή δουλειά. Προκειμένου να αποκαλύψουμε αυτά τα αόρατα μυστικά, να τα αναλύσουμε, να τα ξεσκαρτάρουμε και να τα ξεφορτωθούμε, πρέπει να δουλεύουμε μυστικά, να προστατευόμαστε. Νομίζω ότι με καταλαβαίνεις».