ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΡΟΔΕΡΕΡ. (Μυθιστόρημα) του ΓΚΙΓΕΡΜΟ ΜΑΡΤΙΝΕΣ (γεν. 1962 Αργεντινή.)

Έργα του:
-Σχετικά με τον Ροδερερ (1992)
-Ακολουθία της Οξφόρδης (2004)
κ.α.

Τελικά όταν διαβάζω βιβλία νοτιο-αμερικανών συγγραφέων, όπως ο μεγαλοφυής Χόρχε Λουίς Μπόρχες (Αργεντινή), ο νομπελίστας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (Κολομβία), ο Luis Sepulveda (Χιλή), ο Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες (Αργεντινή) και τώρα ο προαναφερόμενος, τα τελειώνω χωρίς διακοπή• με λίγα λόγια δεν τ' αφήνω από τα χέρια μου.

Ο Γκιγέρμο Μαρτίνες είναι μαθηματικός και όπως φαίνεται συνεπής στις σπουδές του της Λογικής, έγραψε μια δραματική, θα 'λεγα, μυθιστορία πάνω στη μαθηματική επιστήμη που όπως καθαρά διαφαίνεται τείνει προς τη φιλοσοφία.

Δεν ξέρω γιατί έχουν βάλει ετικέτα σ' αυτού του είδους τα μυθιστορήματα και τα χαρακτηρίζουν ως "μαθηματική λογοτεχνία". Σας διαβεβαιώ ότι το εν λόγω μυθιστόρημα δεν έχει να κάνει με αριθμούς και εξισώσεις, παρά μόνο με φιλοσοφικά θέματα και πνευματικές αναζητήσεις. Επίσης επισημαίνει τη μοναξιά της διανοητικότητας και της αυτοτελούς σκέψης της με στόχο την ανακάλυψη θεωρήματος που θα χρειαστεί όχι μόνο χρόνο να θυσιάσει ο ήρωάς μας στην ερημιά του διαβάσματος και του διαλογισμού, αλλά και την ίδια του τη ζωή.
Όπως, εξάλλου, το διαβεβαιώνει ο ίδιος στον αφηγητή και φίλο του, όταν ο τελευταίος του μίλησε για έρωτα λέγοντας "σ' αυτό τον πειρασμό, δε θα μπορέσεις να αντισταθείς", εκείνος απάντησε "αν κάτι ξέρω είναι πως αυτό που μέχρι τώρα δεν αποκαλύφτηκε σε κανέναν δεν πρόκειται να το αποκτήσω παρά με κόστος μια ολόκληρη ζωή κι αυτό είναι που πληρώνω, μην αμφιβάλλεις, για να μάθω την απάντηση" (σελ.92),

Οι ήρωες του βιβλίου δυο συμμαθητές αμφότεροι ευφυείς. Ο ένας είναι ο αφηγητής, (πρωτο-πρόσωπη αφήγηση) κι ο άλλος είναι ο Ροδερέρ, που όπως φαίνεται από τον ανομολόγητο θαυμασμό του αφηγητή, μπορεί και ζήλιας, ευφυέστερος του πρώτου.

Εξ' άλλου σε μια παρτίδα σκάκι σε ένα κακόφημο μπαρ που έπιναν και έπαιζαν ζάρια διάφοροι, κατώτεροι (κατά τον αφηγητή) σε κοινωνικό και πνευματικό επίπεδο, γνώρισε τον Ροδερέρ ως συμπαίκτη του. Οι σκακιστές έπαιζαν στο βάθος του μαγαζιού σε ειδικά διαμορφωμένα τραπέζια με τα τετράγωνα χαραγμένα στο ξύλο. Ο αφηγητής σίγουρος για την νίκη και καλά μελετημένος μια και θα έπαιζε στο Ετήσιο Ανοιχτό Τουρνουά, έχασε κατά κράτος από τον Ροδερέρ. Η έκφραση του τελευταίου δεν ήταν εκείνη της ικανοποίησης, αλλά της αναποφασιστικότητας και του εκνευρισμού. Ήταν σαν να τα είχε με τον εαυτό του για ένα ζήτημα που δεν κατάφερνε να λύσει.

Ο Ροδερέρ ήταν απόμακρος απ' όλους, έξω από τα τετριμμένα, τα κοινότοπα, αγνοούσε φιλίες, συγγένειες και έρωτες ακόμα, αν και είχε εκείνο το στοιχείο που έθελγε τα κορίτσια και δεν ήταν τίποτα άλλο παρά η εξυπνάδα του. Ήθελε όλο το χρόνο αποκλειστικά για τον εαυτό του γιατί το πάθος του ήταν η λύση του προβλήματος μιας ανακάλυψης που δεν είχε ποτέ καταγραφεί, που δεν είχε ποτέ ειπωθεί και που εκείνος ένιωθε ότι δεν θα αργήσει να τη βρει, αρκεί να έχει χρόνο, μακριά από οικογενειακές και κοινωνικές αξιώσεις, καθώς και από τις σχολικές σπουδές και το κάνει μια και αποφασίζει να τις σταματήσει.

Ο αφηγητής τελειώνει τις σχολικές του σπουδές και συνεχίζει με υποτροφία στο πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες. Τελειώνει επίσης και το πανεπιστήμιο.

Στην επιφυλακτική του στάση αναφορικά στην πρόταση του καθηγητή του να μπει στο πρόγραμμα υποτροφιών για το διδακτορικό του στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, ο τελευταίος τον πείθει λέγοντας, "η χώρα ενός μαθηματικού είναι τα πανεπιστήμια όλου του κόσμου".

Σε δυο μέρες πρέπει να ταξιδέψει στην Αγγλία. Αν και ο χρόνος ενισχύει τη λήθη ή τουλάχιστον απομακρύνει από συγγενικούς και φιλικούς δεσμούς, ο αφηγητής αποφασίζει να επισκεφτεί το χωριό του, την οικογένειά του που αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στη στενοχώρια της ξενιτιάς και στην υπερηφάνεια της προόδου του. Επίσης δείχνουν μια έμμεση συμπεριφορά στο να του γνωστοποιούν τα διάφορα συμβάντα, όπως για παράδειγμα τον επικείμενο αρραβώνα της αδελφής του Κριστίνα με έναν παλιό συμμαθητή του, τον Ανίμπαλ Κουφρέ, που έκανε καζούρα στην τάξη κι ήταν χαμηλού πνευματικού επιπέδου. Τον παραξένεψε η απόφαση αυτή της αδελφής του, γιατί ήταν από τα σχολικά χρόνια τρελά ερωτευμένη με τον Ροδερέρ.

Τελείωνε την μπύρα του ο αφηγητής μας στο γνωστό στέκι-μπαρ όταν έκανε την εμφάνισή του ο Ροδερέρ. Ανέβαινε ασθμαίνοντας τα σκαλιά στηριγμένος σε ένα μπαστούνι. Ο Ροδερέρ τον πλησίασε και μιλώντας ψιθυριστά είπε "το τέλειωσα".

Ο Ροδερέρ είχε τελειώσει αυτό που η σκέψη του μελετούσε χρόνια τώρα και δεν το είχαν καταφέρει ο Σπινόζα και ο Ντε Κουίνσυ, το μεγάλο όραμα που καταδίωκε τον Νίτσε: τη νέα ανθρώπινη γνώση. Θα το υπαγόρευε σ' ένα ευφυή πανεπιστημιακό και φίλο...

Δυο φίλοι, δυο ανθρώπινες ευφυίες.
ο καθηγητής τους, ο δόκτωρ Ράγο είχε διατυπώσει τον ορισμό των τύπων της ευφυίας ότι μπορούσαν να περιοριστούν σε δυο κύριες μορφές: η πρώτη είναι η αφομοιωτική ευφυία, η ευφυία που δρα σαν σφουγγάρι και απορροφά αμέσως ό,τι της προσφέρεται, που προχωράει με αυτοπεποίθηση και βρίσκει φυσικές, προφανείς σχέσεις και τις αναλογίες που άλλοι προηγουμένων έχουν καθορίσει ... είναι η ευφυία των ταλαντούχων ή "ικανών" που ο κόσμος διαθέτει κατά χιλιάδες..(σελ. 42,43 )

Και ως παράδειγμα ανέφερε τον αφηγητή.

Ο άλλος τύπος ευφυίας συνέχισε ο καθηγητής Ράγο, είναι πιο σπάνιος, πιο δυσεύρετος• είναι μια ευφυία που βρίσκει παράξενα και πολλές φορές εχθρικά τα πιο κοινά δεσμά της λογικής, τα πιο τετριμμένα επιχειρήματα, το γνωστό και αποδεδειγμένο...(σελ. 44).


Το κουράρισμα του άρρωστου Ροδερέρ έχει αναλάβει η ακόμα ερωτευμένη μαζί του Κριστίνα.

Δίπλα στον ετοιμοθάνατο Ροδερέρ ήταν η Κριστίνα και ο αφηγητής, που μας λεει ότι ο Ροδερέρ κάτι μουρμούριζε, σαν να είχε δει ένα τελευταίο φως. Τα χέρια του με τις παλάμες ανοιχτές ήταν σαν να χτυπούσε τις πόρτες του ουρανού και ακούστηκε παράξενα η φωνή του σαν να μην ήταν του κόσμου τούτου: Ανοίξτε μου, είμαι ο πρώτος.