Ο ΔΡΑΚΟΣ ΤΗΣ ΠΡΕΣΠΑΣ ΙΙΙ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΑΓΟΥ, της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΠΟΥΡΑΖΟΠΟΥΛΟΥ

 

                                                                                                    20.06.2024

Ο ΔΡΑΚΟΣ ΤΗΣ ΠΡΕΣΠΑΣ ΙΙΙ  

Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΑΓΟΥ, της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΠΟΥΡΑΖΟΠΟΥΛΟΥ

(εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ)

Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου είναι Ελληνίδα συγγραφέας μυθιστορημάτων, θεατρικών έργων, έργων επιστημονικής φαντασίας, δράματος, τρόμου και παιδικής λογοτεχνίας.  Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις στην Σχολή Τουρισμού της Ρόδου και έχει μεταπτυχιακό στην διοίκηση ξενοδοχείων από το Πανεπιστήμιο του Μπάκινγχαμ.

Το πρώτο της μυθιστόρημα, Το Μπουντουάρ του Ναδίρ, δημοσιεύτηκε το 2003. Το τρίτο μυθιστόρημά της, Τι είδε η γυναίκα του Λοτ;, δημοσιεύτηκε το 2007 και έλαβε το Βραβείο Λογοτεχνίας του Περιοδικού ΔΕΚΑΤΑ. Το 2013 η εφημερίδα Guardian κατέταξε αυτό το μυθιστόρημα στην λίστα με τα καλύτερα βιβλία επιστημονικής φαντασίας της χρονιάς.

Το μυθιστόρημά της Η Κοιλάδα της Λάσπης από την τριλογία Ο Δράκος της Πρέσπας, δημοσιευμένο το 2014, κέρδισε βραβείο Ακαδημίας Αθηνών και βραβείο από το περιοδικό Κλεψύδρα.

  

Τα αντί-ουτοπικά μυθιστορήματά της συνδυάζουν στοιχεία τραγελαφικά και αλληγορικά ενώ έχουν μια ατμόσφαιρα μυστηρίου και μια πλοκή γεμάτη απροσδόκητες ανατροπές. Απεικονίζουν τα πολιτικά συστήματα του μέλλοντος, φανταστικές κοινωνίες σε κρίση ή σε μετάβαση, συγκρουόμενες κοσμοθεωρίες.

(Αυτά από το διαδίκτυο)

 

Έργα της:

Το Μυστικό Νερό/ Τι είδε η γυναίκα του Λωτ; / Το Μπουντουάρ του Ναδίρ (2003)/

Η ενοχή της αθωότητας (2011)/      Κοιλάδα της Λάσπης (2014). κλπ..

…---…

Κι ένα ακόμη βραβείο για την Ιωάννα Μπουραζοπούλου –Βραβεία Αναγνώστη 2024, του περιοδικού «Ο Αναγνώστης» για το βιβλίο Ο Δράκος της Πρέσπας, Η μνήμη του Πάγου.

 

Τι να γράψω για την Ιωάννα Μπουραζοπούλου τα λέει όλα μες στα βιβλία της. Την σκέπτομαι να έρχεται στη Λέσχη μας, με ομπρέλα και αδιάβροχο. Είναι η νύμφη των νερών της γης, θυμηθείτε το βραβευμένο βιβλίο της «Τι είδε η γυναίκα του Λωτ;», έχω γράψει εισήγηση γι αυτό το βιβλίο και με είχε εκπλήξει το θέμα. Δεν ξέρω αν πρέπει να μιλήσω, για αστυνομική λογοτεχνία, επιστημονική φαντασία, για μαγικό ρεαλισμό, για κινηματογραφική ταινία, σίγουρα για αλληγορικές γραφές, πάντα για το κυνήγι του κακού και τη νίκη του καλού, όπως η Βρετανίδα συγγραφέας Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, όπου σ’ ένα κόσμο μάγων ένας πιτσιρικάς ο Χάρι Πότερ τα βάζει με τους κακούς. Όμως εδώ στο βιβλίο της Μπουραζοπούλου,  που κανονικά έπρεπε να ξεπεράσει το βιβλίο της Ρόουλινγκ, αλλά άλλο Ελλάδα, άλλο Αμερική, έχω να πω ότι έχουμε στα χέρια ένα πολιτικοαλληγορικόαστυνομικόπαραμυθητικόρεαλιστικό μυθιστόρημα, που μας αφυπνίζει.

Η τριλογία ο Δράκος της Πρέσπας, ολοκληρώθηκε. Κι εγώ ως απλή αναγνώστρια λέω ότι μου άφησε μια γεύση ήττας, αν και είχε καλό τέλος. Το πολιτικό σύστημα των χωρών παγκοσμίως, η οικονομία, ο μηχανισμός των πολέμων, που δυστυχεί τον κόσμο, που τρομάζει και φοβίζει την ανθρωπότητα, είναι ο τεράστιος δράκος, ας πούμε ο Γκονζίλα της Μπουραζοπούλου. Τα θέματά της πολιτικά, επιστημονικά, οικονομικά φαινόμενα των κοινωνιών, γεωγραφίες και σύνορα ρευστά και οπωσδήποτε ασταθή, όπως το υγρό στοιχείο. Δυστοπικές κοινωνίες- τρομακτικές, με παραμυθητική αφήγηση.  Ο έρωτας, η γενναιότητα κάποιων, ο θάνατος αυτών που πολεμούν έναν τεράστιο δράκο, ένα πολυκέφαλο τέρας που στο έργο έχει κυριεύσει τις όχθες της λίμνης Πρέσπας. Η μια όχθη, ή αν θέλετε, το ένα νότιο κομμάτι της, το ελληνικό, κατατρύχεται από βροχές και λάσπες, το δυτικό κομμάτι της, το αλβανικό μαστίζεται από δριμύ κρύο και το μετατρέπει σε πολικό και ένα άλλο κομμάτι όχθης, το  βορειομακεδονικό, ρημάζει από ξηρό κλίμα που το μετατραπεί σε άνυδρο ερημικό τοπίο. Ο κατακερματισμός της λίμνης και ο συνοριακός διαχωρισμός θυμίζει το  «Διαίρει  και   βασίλευε», ώστε να διατηρείται το εξουσιαστικό σύστημα και να σπείρει τη διχόνοια ανάμεσα στους λαούς. Τον δράκο δεν μπορείς να τον δεις, ζει και καταστρέφει σαν αόρατη λάβα ηφαιστείου τον κάθε άνθρωπο που αναπνέει με μισή ανάσα την κάθε μέρα, την κάθε ώρα μιας αγχώδους επιβίωσης, μιας άχαρης καθημερινότητας, αφού ο δράκος είναι ή έκφανση, «προς το ζην» του. Πολλοί οι χαρακτήρες του έργου. Η πρωταγωνιστική όχθη της λίμνης είναι η παγωμένη δυτική πλευρά, αυτή της Αλβανίας, του βιβλίου που σήμερα διαβάζουμε. Οι δρακολόγοι που «φυλάττουν Θερμοπύλας», θυσιάζοντας και τη ζωή τους ακόμα, είναι όλες γυναίκες. Μπροστάρισσα και καλύτερη τοξοβόλος, είναι η Γερακίνα που μέσω του έρωτά της με αντίπαλο εχθρό της νότιας όχθης, Έλληνας, παρακαλώ, μπαίνει αργά αλλά σταθερά στο νόημα των δόλιων ενεργειών του καθεστώτος, που σκοτώνει ύπουλα στοχεύοντας στο φόβο των ανθρώπων, τον οποίο πολλαπλασιάζει (βλ. οικονομικά συμφέροντα) χτίζοντας μέρα τη μέρα έναν νέο δράκο, αεί πεινασμένο για ανθρώπινες σκέψεις, και εν τέλει, σάρκες.  

Σημειώσεις:

Στα βιβλία της Μπουραζοπούλου, έχουν βασικό ρόλο οι γυναίκες, είναι παντού και είναι οι σκέψεις για εξέλιξη και ελευθερία, παρότι καθορίζονται, ως αξία μειωμένη, ή αν θέλετε υποτιμώνται ακόμη, ανά τον κόσμο, από τον ανδρικό πληθυσμό.

Σ’ έναν καταυλισμό κρυμμένο πίσω από βουνοκορφές, έχουν στρατολογηθεί, με την θέλησή τους τοξότριες, ιέρειες, ερευνήτριες και άλλες, που ζουν σε καταστάσεις μεσαιωνικές, σκληρή εκπαίδευση, ειδικές ενδυμασίες και εσώρουχα αντοχής στον πάγο.

Χαρακτήρες του έργου που εντυπωσιάζουν με την γενναιότητά τους, άλλοι με ευγένεια, άλλοι με υστεροβουλία και άλλοι με αγριότητα κι άσκηση βίας.

Οι «κακοί» του έργου:

Ο εντυπωσιακός ύπατος αρμοστής της Παγκόσμιας Τράπεζας Ανάπτυξης Έκτορας Μόζερ, τυφλός μεν, αλλά με βοηθό τον νεαρό Αλέξανδρο δε, δεν του ξεφεύγει το παραμικρό, εξάλλου έχει το χάρισμα της ενόρασης. Προκαλεί συζητήσεις  -με τους δίδυμους και υπό τις διαταγές του ευπειθείς τελώνες, τους Ντιέλι και Χένα Αχμέτι, αδέλφια δίδυμα, για την Οδύσσεια του Ομήρου, αναφερόμενος στη ραψωδία λ, την αποκαλούμενη Νέκυια.

Πόσοι ωραίοι οι χαρακτήρες πολλών από τις τοξότριες, όπως η Βαλμίρα Καστράτι, η επονομαζόμενη Γερακίνα, η καλύτερη τοξότρια. Στοχεύει με επιτυχία  τόση που το βέλος της σφυρίζοντας καλύπτει τα χίλια μέτρα, δηλαδή δέκα φορές δραστικότερο βεληνεκές από καραμπίνα.

Νατάλια Ιβάνοβα, εχθρός, παρακολουθεί με κιάλια την Βαλμίρα, και μένει κατάπληκτη βλέποντάς την να την προκαλεί ρίχνοντας το βέλος της στο απάτητο Γκόλεμ Γκραντ της ανατολικής όχθης.

Ναταλία Γκράσι, νεαρή δρακολόγος, κόρη της σκοτωμένης άγρια, -7^ο θύμα του δράκου- και σπουδαίας τοξοβόλου Ροβένας Τόσκα, ανταγωνίστριες με την Βαλμίρα κι άσπονδες φίλες.  Η ευφυής νεαρή Ναταλία, βοηθός της Βαλμίρα και κατόπιν φίλη, όταν ανακάλυψε το ερωτικό μυστικό της.

Η «γερόντισσα» Εσμεράλντα, νύμφη της θάλασσας, με λευκές κοτσίδες, που φτάνουν μέχρι τους αστραγάλους της, δεν αγαπά τη ζέστη, και ζει άνετα στο παγωμένο περιβάλλον. Το μόνο γνωστό για την προέλευσή της είναι, ότι εκβράστηκε στην δυτική όχθη από τα υπόγεια κύματα. Η παρουσία της είναι έξω από τους φυσικούς νόμους και είναι εκείνη που συμβουλεύει και προσπαθεί να είναι φιλικά ενωμένες όλες οι δρακολόγοι. Παίρνει εντολές από τον καλοσυνάτο σύμβουλο Ερμάρ Ραμαντάνι, ο μόνος άνδρας στον καταυλισμό, που φανερά είναι με το μέρος των δρακολόγων και της Εσμεράλντα.

Η Αλκέτα, αρχηγός φρουράς, του καταυλισμού, πρόσκειται φιλικά στη Βαλμίρα.

Η Ελβάνα, πρωτοκόρη και αγαπημένη της «γερόντισσας».

Η Μπλέρτα, συνοριοφύλακας.

Η ανατριχιαστική εικόνα της δρακολόγου Κοζέτα, όπου το ακρωτηριασμένο χέρι της φέρει γάντζο και μ’ αυτό τεντώνει το τόξο και κόβει τις χορδές.

Οι δρακολόγοι Ίρμα και Πέτα, που ζουν μοναχικά στη σκηνή τους και δεν κρύβουν τον έρωτά τους.

Οι καλίσωμες εντυπωσιακές καλλιτέχνιδες χορεύτριες τραγουδίστριες, που έφτασαν προς αναψυχή των δρακολόγων κι έπαιξαν θεατρικά το έργο του Κολομβιανού Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, «Εκατό χρόνια μοναξιά».

Η Μπουραζοπούλου, σε εποχές του σήμερα και του χθες παλεύει με τους δικούς της και δικούς μας δράκους.

Ο συνειρμισμός των κεφαλαίων, οι τίτλοι: Λεύκανση, η Μελάνωση κι η  Ερύθρωση το τέλος και Albedo! Λευκαύγεια.

Εντυπωσιακά τα σχεδιογραφήματα του βιβλίου, για τον γεωγραφικό μας προσανατολισμό και την πανέμορφη γριά Εσμεράλντα.

Απανθίσματα:

ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ: την ήπια όλη τη φαυλότητα του χρυσού, μέχρι τον τελευταίο απατηλό της κόκκο. Την πλάνη, την αγυρτεία, τη φενάκη. Την ήπια και λυτρώθηκα από δαύτη.

ΜΑΘΗΤΗΣ ΞΥΠΝΗΤΟΣ: Και να σε πάλι εδώ. Στον ίδιο άμβυκα. Μονάχος όπως πάντα, μα πλούσιος όσο ποτέ.

 

Το εργαστήρι εξαφανίζεται. Το ίδιο και οι δυο μαθητές.

ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ: Μη δειλιάσεις τούτη τη φορά γέροντα. Χαθήκανε οι μαθητές που επινόησες, να σε ωθούν να προχωράς όταν διστάζεις. Κανείς δεν πρόκειται να σου θυμίσει τώρα, αν πάλι επιλέξεις να ξεχάσεις. Είδες το όραμα της τελείωσης, μα δεν την έχεις φτάσει. Η Λεύκανση δεν άρχισε και η Ερύθρωση είναι το τέρμα.

Ό,τι απορίες γεννήθηκαν, η Λεύκανση τις λύνει.

Η Ερύθρωση είν’ του μαθητή και όχι του δασκάλου, τι ο πρώτος ξέρει να ζητά και όχι να αρκείται.

Γέροντα, μην καθυστερείς, δώσε την προσταγή σου, ευχή’ ναι περισσότερο, ευχή κι επιθυμία.

(παίρνει βαθιά ανάσα και βροντοφωνάζει αποφασιστικά) Albedo! (Λευκαύγεια).

 

Ευγενία (Τζένη) Μακαριάδη