«ΤΟ ΧΑΡΤΙΝΟ ΣΠΙΤΙ» (μυθιστόρημα) του Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες (γεν.1955 Αργεντινή).

Αυτή η έκφραση, «το ρούφηξα, ή το διάβασα με μια ανάσα», δεν μου πηγαίνει. Θα αποφύγω τον κανιβαλισμό, αν θέλετε, της διατύπωσης και θα πω τη γνώμη μου για το συμπυκνωμένο αυτό μυθιστόρημα του Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες (πρώτη φορά διαβάζω βιβλίο δικό του). Λοιπόν, το φχαριστήθηκα! Ένας ύμνος για τον χάρτινο κόσμο των γραμμάτων, μια ερωτική ιστορία τόσο μικρή, ένα «φλερτ» καλύτερα δυο ανθρώπων παθιασμένων με τα βιβλία σε αντίστιξη με τον μεγάλο ωκεανό της γνώσης, της σκέψης μέσα από την τέχνη του γραπτού λόγου.

Βιβλία, βιβλία αγαπημένα που το καθένα σαν μια μουσική σου θυμίζει τα παιδικάτα σου, τα νιάτα σου, τους έρωτές σου, τη ζωή, το χωρισμό και τον θάνατο αγαπημένων προσώπων.

Ένα βιβλίο γι’ αυτούς που το αγαπούν, για φιλαναγνώστες, για συλλέκτες σπάνιων βιβλίων, γενικά για όλους που έχουν σχέση (προς το παρόν τουλάχιστον) με έντυπο χαρτί. Εδώ, ας μου επιτραπεί, η ταπεινή μου σκέψη. Άραγε με την ηλεκτρονική μορφή του βιβλίου μπορείς να χτίσεις σπίτι; Μπορείς να πεθάνεις ευτυχής ακριβώς την ώρα που διαβάζεις ένα ποίημα της Έμιλυ Ντίκινσον και σε ανυψώνει στα αστέρια; Μπορείς ως περιπατητής να περιδιαβαίνεις διαβάζοντας τις ράχες των βιβλίων με τους τίτλους και συγγραφείς τους ή την περίληψη στα οπισθόφυλλα; Ακόμα ακόμα και την ευχαρίστηση των χεριών σου στο ξεφύλλισμά τους; Τέλος μπορεί να σε τρελάνουν; Μπορεί να σε σκοτώσουν; Θυμάστε τους παλιότερους που έλεγαν αυτός είναι κομμάτι σαλεμένος από τα πολλά γράμματα; Στο μυθιστόρημα ναι όλα είναι εφικτά, αφού ο γηραιός καθηγητής ξένων γλωσσών Λ. Γουντ έμεινε παράλυτος, όταν προσγειώθηκαν στο κεφάλι του πέντε τόμοι εγκυκλοπαίδειας Μπριτάνικα, πέφτονας από ένα ράφι της βιβλιοθήκης του. Επίσης όπως συνεχίζει να μας λεει ο αφηγητής της ιστορίας, ο φίλος μου ο Ρίτσαρντ έσπασε το πόδι του όταν, προσπαθώντας να φτάσει το Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ του Ουίλιαμ Φόκνερ που ήταν στραβά τοποθετημένο σ’ ένα ράφι, έπεσε από τη σκάλα., κλπ., κλπ..

Όλη ιστορία εξελίσσεται όταν ένα αυτοκίνητο σκότωσε την Μπλούμα Λέννον σε μια διασταύρωση όταν εκείνη διαβάζοντας έφτανε στο δεύτερο σονέτο Ποιημάτων της Ντίκινσον.

Όμως το μυστήριο αρχίζει όταν στο όνομα της αδικοχαμένης Μπλούμα φτάνει ένα αντίτυπο σε ελεεινή κατάσταση, πασαλειμμένο με ίχνη οικοδομικών κονιαμάτων του αριστουργήματος «Γραμμή Σκιάς» του συγγραφέα Τζόζεφ Κόνραντ (1857-1924 Αγγλία).

Ο αντικαταστάτης του γραφείου της στον Τομέα Ισπανικών Γλωσσών του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, πρώην εραστής της και αφηγητής της ιστορίας, παραξενεύεται μ’ αυτό το βιβλίο, σταλμένο από την Ουρουγουάη, και ανασηκώνοντας το εξώφυλλο με τα δάχτυλα είδε μια αφιέρωση με τα γνωστά γράμματα της άτυχης Μπλούμα και διάβασε: «στον Κάρλος, σε ανάμνηση των τρελών ημερών του Μοντερρέυ, το μυθιστόρημα που με συνόδευσε από αεροδρόμιο σε αεροδρόμιο. Λυπάμαι που είμαι λιγάκι μάγισσα και το κατάλαβα αμέσως: ποτέ δε θα ‘κανες κάτι που θα μπορούσε να με ξαφνιάσει. 8 Ιουνίου 1996».

Ταξίδι, λοιπόν, Αγγλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη, για πληροφορίες σχετικές με τον αποστολέα του βιβλίου, περιδιάβαση και αναφορές σε Αργεντινούς και μη συγγραφείς, ποιητές και ζωγράφους, (όπως Μπόρχες, Κασαρες, Λόντον, Νερούντα, Μάρκες, Λιόσα, κ.α.), μέχρι την απίστευτη κατάληξη του ταξιδιού που ήταν η ανακάλυψη ενός κατεστραμμένου θησαυρού εκατοντάδων χιλιάδων σπάνιων βιβλίων, που ο ίδιος ο ιδιοκτήτης τους έχασε το νου του για ένα πάθος χωρίς όρια, για μια αλαζονική λαιμαργία συνάθροισης, μέχρι που έχασε αρχεία και αριθμούς· όμως ο αυτόβουλος κατατρεγμός του τον οδήγησε στη Λα Παλόμα, αφού έκανε ένα κοπιαστικό ταξίδι (πάνω από διακόσια χιλιόμετρα) να φτάσει, μεταφέροντας τα βιβλία σε πολλά κλειστά φορτηγά και σε μια λωρίδα άμμου ανάμεσα σε λίμνη και θάλασσα έχτισε μ’ αυτά το σπίτι του· όμως έφτανε μια μόνο πνοή παρηγορητικού έρωτα με τη φράση «ποτέ δε θα ‘κανες κάτι που θα μπορούσε να με ξαφνιάσει. 8 Ιουνίου 1996», να τον κάνει να γκρεμίσει ένα σπάνιο οικοδόμημα καμωμένο από παγκόσμια σκέψη, στωικισμό, αφοσίωση, εργατικότητα και σθένος ψυχικό αυτών που τα έγραψαν, αυτών που τα διάβασαν και τα αγάπησαν, για να βρει αυτό που πράγματι άξιζε να την ξαφνιάσει και ας ήταν το αγκωνάρι του σπιτιού του!....